Porno op straat

Je ziet het als je in een bushokje wacht op de bus, als je door een drukke winkelstraat loopt, als je in de bioscoop wacht tot de film begint: reclames. Reclame is tegenwoordig zo normaal dat je er niet meer naar omkijkt. Om toch op te vallen gaan reclamebureaus steeds verder. Een van de bekendste reclametactieken is die van sex sells. Marketingbureaus verbinden hun producten aan modellen die vaak in een suggestieve pose staan afgebeeld. Experts zien hier een grote verandering: vroeger zou je op straat nooit zulke advertenties zien omdat het als pornografisch beschouwd werd. Tegenwoordig zijn dit soort advertenties vrij normaal. De normalisering van seksualiteit in de openbare ruimte noemen experts pornification.

Pornografie bestaat al eeuwen en heeft volop gebruik gemaakt van nieuwe media op de momenten dat ze ontstonden. Kort nadat de drukpers was uitgevonden werd er al erotisch materiaal uitgegeven en Franse filmmakers schoten al filmpjes met naakt als onderwerp in 1896. In dit jaar kwam ook The May Irwin Kiss, een filmpje van 20 seconden uit. Er was enkel een klein kusje te zien maar toch waren mensen verontwaardigd: ze riepen voor censuur en noemden het filmpje pornografisch. Kussen maar ook andere beelden zoals (gedeeltelijke) naaktheid zijn tegenwoordig een stuk normaler. Dit komt doordat de regels hierover minder streng zijn en doordat seksualiteit tonen in de westerse cultuur
niet meer als fout wordt gezien.

Pornification is dus deels te wijten aan een verandering in normen en waarden maar is dit wel een goede ontwikkeling? Experts zijn het hier niet over eens: pornification zou schadelijk zijn omdat het kinderen al vroeg blootstelt aan de seksualiteit. In deze zogeheten raunch culture (vrij vertaald cultuur van obsceniteit) worden pornoacteurs en actrices mainstream beroemdheden en doen mainstream beroemdheden steeds meer “pornografische” dingen, zoals het twerken in muziekvideos bijvoorbeeld.

Tegenstanders van dit negatieve beeld zeggen dat pornification juist bevrijdend werkt: vrouwen zouden meer controle krijgen over hun eigen seksualiteit en kinderen zouden er niet meteen door worden “beschadigd”. Bovendien, vinden deze experts, is pornificiation een misleidende term. Pornografie wordt veelal gezien als iets fouts, iets abnormaal en iets wat privé moet blijven. Dat gaat niet helemaal samen met pornification wat juist een proces van openheid en normalisering is. Een alternatieve term hebben ze echter nog niet kunnen verzinnen.

Is pornification slecht of valt het allemaal wel mee? Daar zijn mensen het nog steeds niet over eens. Het tonen van seksualiteit is tegenwoordig veel normaler dan vroeger. Volgens sommigen is dit goed omdat mensen vrijer en meer in controle over hun seksualiteit zijn. Anderen vinden het juist schadelijk voor kinderen en vinden dat cultuur steeds obscener wordt. Het is moeilijk om hier een eindoordeel over te vellen omdat geen één persoon hetzelfde is: iedereen reageert op een eigen manier op sensuele advertenties.

Max Trommelen studeert Geschiedenis en is vooral geïnteresseerd in cultuurgeschiedenis en erfgoed.